Auteur: Saskia van den Dool – Senior Practitioner Coach
Als coach is het niet voldoende om te weten hoe je moet coachen, belangrijker is te weten hoe je een effectieve coach bent. Om effectief te coachen moet je de natuurlijke kenmerken van de coachee begrijpen. Een DISC analyse kan de coach en de coachee hierbij helpen.
Wat is DISC?
Het DISC-model is een veel toegepaste en makkelijk te begrijpen methode dat inzicht geeft in het gedrag van mensen. Het geeft niet alleen inzicht in eigen gedrag, krachten en valkuilen… ook in dat van anderen. Dat is heel waardevol, want daardoor is men in staat mensen te benaderen zoals zij benaderd willen worden. Men weet zich in de ander te verplaatsen en dat brengt beiden veel verder: de onderlinge verhouding en communicatie verbetert enorm. En dat kost ook nog eens minder frustratie en negatieve energie.
DISC: de basis- en responsstijl
Niet één individu is gelijk en niet één DISC-analyse geeft eenzelfde uitkomst. Iedere respondent is een mix van de vier DISC-stijlen, waarbij meestal één, twee of zelfs drie stijlen de boventoon voeren. De uitgebreide rapportage maakt onderscheid tussen de basis-en responsstijl. De responsstijl is het gedrag dat men vertoont, omdat men denkt dat dit wenselijk is in bepaalde situaties en bij specifieke groepen. Denk hierbij aan werk, vrienden en familie. In hoeverre één van de vier gedragsstijlen overheerst, verandert per situatie.
De basisstijl laat het instinctieve, natuurlijke gedrag zien. Dit is vaak een betere indicatie van wie de coachee echt is en hoe hij automatisch en instinctief reageert op anderen en in specifieke situaties. Simpelweg is dit het gedrag dat hij laat zien als hij zichzelf comfortabel voelt in zijn thuisomgeving.
Het is interessant om te zien of er verschillen tussen de vier gedragsstijlen in beide stijlen zichtbaar zijn. Als de grafieken fors van elkaar verschillen, dan maakt men niet optimaal gebruik van de natuurlijke sterktes. Soms liggen de respons- en basisstijl te ver uit elkaar en gedraagt men zich op bijvoorbeeld het werk anders dan men daadwerkelijk is. Dit kan enorme stress op langere termijn opleveren. Men vertoont tenslotte gedrag waarbij men zich niet comfortabel voelt en dat ver van het basisgedrag afligt. Dit is vaak een patroon wat als startpunt van de coaching kan dienen.
Waarom een DISC analyse in een coachtraject?
Een goede DISC analyse helpt de coach en coachee om samen doelen te stellen, maar ook om je doelen bereiken met een weloverwogen actieplan. Hieronder benoem ik vier punten waarbij DISC haar toegevoegde waarde heeft bewezen:
1. Inzicht in persoonlijkheden
DISC helpt bij diepgaand begrip van de natuurlijke communicatiestijl (basisstijl), hoe kijken anderen naar de coachee (responsstijl), wat is zijn of haar gedrag onder stress? Aan welke gedragsdimensies besteedt de coachee de meeste energie. Dit inzicht zal zowel de coach als de coachee helpen richting te geven aan het bewustwordingsproces en de te kiezen actiestappen richt het doel.
2. Het ontdekken van de natuurlijke rol (basisstijl) in het team
Bij business coaching gaat niet alleen over het individu; het gaat ook over bedrijfsdoelen en het team. In welke rol is de gecoachte het meest effectief, hoe kan hij zijn vaardigheden en expertise binnen een team maximaliseren, en zijn sterke punten afstemmen op de bedrijfsdoelstellingen.
3. Bewustzijn van waarden creëren
Fundamenteel voor elk coachtraject zijn waarden die acties, keuzes en gedrag sturen. Het kennen van de (werk)waarden van de coachee, en het maken van plannen om ze op één lijn te brengen met de gewenste situatie, zal helpen een de juiste vaardigheden in te zetten en stappen te zetten richting het coachdoel.
5. Een actieplan voor groei volgen
Zodra de coachee de natuurlijke sterke punten, voorkeuren en motivatoren heeft geïdentificeerd, kunnen de coach en de coachee dit uitwerken in een tastbaar actieplan. Actieplannen zijn nuttig om de DISC analyse praktisch te maken en alle informatie om te zetten in actie. Door de stappen in het stappenplan op te splitsen, krijgt de coachee de nodige “aanwijzingen” om zijn eindbestemming te bereiken (en ook om te zien hoe ver hij al is).
